Reçeteli ilaç kullanımında psikiyatrlar nasıl bir rol oynar?

Şu an ABD ve Avrupa’da gençler arasında kullanımı en yaygın hale gelen madde doktor reçetesiyle yazılan ilaçlar. Derde deva olsun diye yazılan yeşil veya kırmızı reçeteli ilaçlar zamanla kötüye kullanılıyor ve bağımlı sayısı her geçen gün artıyor. Bunu engellemek için öncelikli politika reçetesiz yolla ilaç satışlarına sıkı denetim getirmek. Ancak konu bağımlılık olunca, illegal maddeleri bile temin edilenler için denetime tabi ilaçları bulmak çok da zor değil. Bir trend gibi yayılan reçeteli ilaç kullanımı gençler arasında yaygınlaşıyor. Reçeteli ilaç kullanımını diğer madde kullanımından ayıran önemli kültürel farklılıklar bulunmuyor.

Bu konuda en önemli görev psikiyatrlara düşüyor çünkü bu ilaçları yazmak sadece onların yetkisinde. Ancak son zamanlarda psikiyatrların bu ilaçlara yaklaşımı büyük tartışmalara sebebiyet vermektedir. Önceki yıllara göre daha çok psikolojik problem tanısı konulduğu ve neticesinde daha fazla ilaç yazıldığı iddia ediliyor. Özellikle büyük ilaç firmalarının bu konuda doktorları etki altına aldığı gibi ithamlar yine psikiyatrlar tarafından dile getiriliyor. Üretilen ilaçların kimlere verileceği veya hangi tür vakalarda kullanılacağı konusunda verilen eğitimler aslında yeni tanıların tespitine yarıyor. Okullarda öğretilen tanılara ilaveten yeni tanılar ilaç firmaları tarafından anlatılmasının etik olmadığı tartışılıyor. Mesela ABD’de 2010 yılında toplumun %25’ne yakın bir oranına psikolojik problemlerden dolayı farklı tanılar konmuş ve büyük bir kısmına ilaç yazılmış. Bu oran diğer gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde çok da farklı değil. Oranın bu kadar yüksek olmasının sebebi birçok şeyin psikolojik problem olarak kabul edilmesinden kaynaklandığı savunuluyor. Ağrıları dindirmek veya günlük hayattaki olumsuzluklarla baş etmek için ilaç kullanımının yanlış olduğu düşünülüyor.

İlaç firmalarını yanı sıra ailelerin de ilaç kullanımında tutumları önemli. Çocuklarında istemedikleri davranışlar gördüklerinde doğal olarak uzman desteği alıyorlar. Psikiyatrlar bu desteği sağlayan en önemli uzmanlar. Ancak görüşmelerin pahalı olması ve uzun sürmesi sebebiyle doktorlardan ilaç istemek daha kolay geliyor. Bir nevi oğlum yaramaz ilaç kullansın düzelir, kızım kaprisli ilaç alsın normale dönsün gibi bir yaklaşım sergileyebiliyorlar. Belki ergenlik döneminde gençlerin yaşayacağı doğal sorunların bile ilaçla düzelmesi bekleniyor. Genç yaşta bu tür ilaçları kullanmak bağımlılığa yatkın bireyler halene gelmesine zemin hazırlayabiliyor. Çocuklarda karşılaşılan problemlerde belki önce psikologlardan sonrasında psikiyatrlardan destek almak daha iyi bir yöntem olabilir.

Hepimizin karşılaştığı onlarca problem var, bunlarla doğal yöntemlerle baş etmek gerekiyor. Aksi takdirde ilaçların vereceği şifanın fizyolojik yan tesirleri olabileceği gibi bıraktığı birçok psikolojik problemler de olabiliyor. Özellikle gençlerin problemlerini ilaçla ortadan kaldırmayı denemek onları genç yaşta kaybetmemize sebebiyet verebilir. Bu bilince hem ailelerin hem de uzman doktorların sahip olması gerekir. Genç yaşta ilaç deneyimi yaşayan gençler karşılaştıkları diğer maddeleri daha kolay deneyebiliyorlar. Birbirlerinin problemlerine ilaç tavsiye edebiliyorlar. Daha da ötesi kullandığı ilaçlar gençlerin kendilerini iyi hissetmelerini sağlıyorlarsa aile ve doktor gözetimi olmadan kullanmaya devam edebiliyorlar.